'Journalist kan niet zonder geluk'

Door redacteur Lambert Teuwissen

Bob Woodward, Joris Luyendijk, Günter Wallraff, H.J.A. Hofland. Allemaal schreven ze boeken die je gelezen moet hebben als je het wilt maken in de journalistiek. Hun werken en 36 andere zijn opgenomen in de Canon van de Journalistiek, die is samengesteld onder leiding van Ad van Liempt, de éminance grise van de Nederlandse journalistiek.

"Het is eigenlijk gemaakt voor studenten journalistiek die meer willen weten van hun toekomstige beroep. Als ze dan voor zo'n boekenkast met Media en Journalistiek staan, zou de moed hen in de schoenen kunnen zakken, als een geschiedenisstudent die voor een plank met Loe de Jong staat. Dit is daar een handreiking voor."

Discussie

De canon is opgedeeld in acht segmenten, zoals onderzoeksjournalistiek (met Seymour Hersch' 'My Lai'), interviews (Bibeb) en journalistieke reflectie (Luyendijks 'Het zijn net mensen'). Het valt op dat er veel moderne lemma's bijzitten: 21 van na 2000, geen enkele van voor 1940.

"Een mediahistoricus vond dat we te weinig oude journalistieke geschiedenis hadden. Daar heeft hij gelijk in, maar we hebben het gemaakt voor studenten. Wil je die een beetje enthousiast houden voor het vak, dan moet je ze niet zoveel boeken uit 1920, 1930 laten lezen. Dat is interessant, maar vooral voor wetenschappers."

"Het is ook wel een beetje een nevenfunctie van al die canons geworden, om er over te gaan discussiëren en andere dingen voor te stellen die veel beter zijn."

Films

Over de keuze om films op te nemen ('Citizen Kane', 'All the president's men') kan zeker worden gediscussieerd. Er werd voor die laatste gekozen, omdat het zo'n efficiënte introductie is op de mooiste journalistieke triomf ooit, Watergate.

"Bovendien is het een van de films waar mensen meteen van denken: dat zou ik ook wel willen worden. Ik werkte ten tijde van de Watergate-affaire bij een regionale krant en de hele redactie ging naar die film, onder leiding van de hoofdredacteur, die de kaartjes kocht. Achteraf dachten we dat het nooit meer zo zou worden als dat het geweest was."

Geluk

Het werk van Woodward en Bernstein toont ook wat noodzakelijk is voor elke journalist: goed je huiswerk doen en geluk hebben. De twee verslaggevers van de Washington Post spraken met iedereen die ertoe deed rond Watergate, maar hadden ook het geluk dat Woodward een geheime bron binnen de overheid had, Deep Throat. "Helemaal geluk is het nooit, maar helemaal zonder kun je ook niet", meent Van Liempt.

"Kijk, als jij een blanco envelop in de bus krijgt en er zitten staatsgeheimen in, dan kun je zeggen 'goh, wat een geluk'. Maar ze kiezen natuurlijk niet zomaar iemand uit, dat komt door je imago of betrouwbaarheid. Geluk dwing je af."

Ad van Liempt (redactie) - Canon van de Journalistiek - Boom - ISBN 9789461051738 - €19,90