Antillen door de jaren heen
Tientallen jaren is erover gepraat, tot wanhoop van vele Nederlandse en Antilliaanse bestuurders. Het enige waar ze het over eens waren, was dat de Nederlandse Antillen als staatkundige eenheid een mislukking waren. De kleinere eilanden vonden Curaçao te machtig, en de relatie met Den Haag werd steeds slechter.
Nu wordt het 'land' de Nederlandse Antillen eindelijk opgeheven. Een historisch overzicht.
1643
De West-Indische Compagnie verovert de Antillen op de Spanjaarden. Spanje noemde het 'nutteloze eilanden' omdat er geen goud en zilver te vinden zijn. Maar Curaçao wordt een belangrijke slavenmarkt, en later tijdelijk veroverd door Engeland. In 1815 worden zes eilanden weer Nederlands bezit.
1942
Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt duidelijk dat koloniën achterhaald zijn. Nederland heeft op dat moment drie koloniale gebieden: de Antillen, Suriname en Indonesië. De Antillen worden bestuurd door een door Nederland benoemde gouverneur, gezeteld op Curaçao. Koningin Wilhelmina zegt in een radiotoespraak dat Nederland en zijn koloniën na de oorlog zelfstandig verder moeten, maar wel in een vorm van samenwerking. 'Steunend op eigen kracht, doch met de wil elkander bij te staan'.
1948
De eerste Ronde Tafel-Conferentie over de Nederlandse gebieden in 'de West'. Suriname en de Antillen willen af van hun koloniale status, maar moeten nog even geduld hebben. Nederland wordt in beslag genomen door de gewelddadige onafhankelijkheidsstrijd in Indonesië. De gesprekken zullen zes jaar duren.
1954
Koningin Juliana zet haar handtekening onder het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden. Het is een historisch moment. Het statuut maakt een einde aan de koloniale status. Nederland, Suriname en de Antillen worden gelijkwaardige landen binnen het koninkrijk. Alleen Aruba is ongelukkig, dat had graag volledige onafhankelijkheid gewild.
1969
Werknemers van de Shell-raffinaderij op Curaçao komen in opstand na een arbeidsconflict. Een groot deel van Willemstad gaat in vlammen op. Nederland stuurt mariniers om de opstand te onderdrukken. Het leidt tot nieuwe discussies over neo-kolonialisme, en de wens van Nederland om haast te maken met een nieuwe staatkundig bestel.
1975
Suriname wordt onafhankelijk. Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat nu uit Nederland en de Nederlandse Antillen. Johan Ferrier wordt de eerste president van Suriname.
1986
Aruba krijgt een 'status aparte', de oude wens. Het wordt een zelfstandig land binnen het koninkrijk, met een eigen regering, parlement en een eigen munt. Nederland houdt wel toezicht op de financiën en justitie. Deze status is dan nog tijdelijk bedoeld; ze spreken af dat Aruba over tien jaar (1996) volledig onafhankelijk wordt. Maar dat gaat later niet door.
1993
Begin jaren negentig verlaat men het idee dat de Antillen onafhankelijk zouden moeten worden. Daarvoor zijn de eilanden te klein, te verdeeld, en - volgens sommigen - de bestuurders te zwak en te corrupt. Nederland op haar beurt voelt een verantwoordelijkheid voor de oud-kolonie, en wil de Antilliaanse bevolking niet in de steek laten. Een belangrijke toekomstconferentie in Willemstad in 1993 mislukt. De eilanden zijn woedend op premier Lubbers, die meer autonomie voor de eilanden koppelt aan strenger toezicht uit Den Haag.
2005