CZ doet slechte ziekenhuizen in de ban
Door redacteur gezondheidszorg Rinke van den Brink
Zorgverzekeraar CZ stopt per 1 januari aanstaande met het contracteren van borstkankerzorg in ziekenhuizen die op dat gebied ondermaats presteren. Het gaat om zes ziekenhuizen. CZ heeft 3,3 miljoen verzekerden en is de derde zorgverzekeraar van het land.
De verzekeraar publiceert op korte termijn een lijst met de prestaties van ziekenhuizen op het gebied van zorg voor borstkankerpatiënten. Vier ziekenhuizen krijgen het predikaat heel goed, zeventien leveren goede zorg en rond de zestig leveren matige zorg.
Volgende week opent CZ in Tilburg een adviespunt voor borstkankerzorg. Een team van gespecialiseerde verpleegkundigen gaat daar verzekerden voorlichten over borstkankerzorg en helpen bij het kiezen van een behandelplek.
Specialisatie
Het centrale idee achter het initiatief van CZ is dat ziekenhuizen zich moeten toeleggen op behandelingen waarin ze goed zijn. Ziekenhuizen moeten niet langer alle gespecialiseerde zorg willen aanbieden. Wie goed is in de behandeling van darmkanker is niet per se ook goed in het opereren van hersentumoren.
De kwaliteitsbeoordelingen van de ziekenhuizen zijn gebaseerd op medisch-inhoudelijke kwaliteit en patiëntervaringen. Bij de medisch-inhoudelijke beoordeling speelt onder andere mee hoe vaak een ziekenhuis een bepaalde behandeling uitvoert (volume) en hoe vaak een behandeling overgedaan moet worden. De criteria zijn opgesteld in overleg met artsen, patiënten- en consumentenorganisaties en belangenverenigingen.
Team
Maar ook de organisatie van de zorg - vóór de behandeling en erna - is van belang, bijvoorbeeld de vraag of patiënten in een multidisciplinair team worden besproken. Zo'n team moet bestaan uit een mammaverpleegkundige en een chirurg, een radioloog, een patholoog-anatoom, een internist en een radiotherapeut die zich allemaal speciaal hebben toegelegd op de behandeling van borstkanker.
Patiëntervaringen met borstkankerzorg worden gemeten met de CQ-Index. Dat is van een oorsprong Amerikaans systeem dat door de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit is aangepast aan de Nederlandse situatie. De CQ-Index maakt het mogelijk om op een wetenschappelijk verantwoorde wijze rekening te houden met patiëntervaringen.
Kankerbestrijding
KWF Kankerbestrijding juicht de aanpak van CZ toe. KWF publiceerde afgelopen zomer een rapport met een pleidooi voor specialisatie door de ziekenhuizen.
Wel vraagt KWF extra aandacht voor patiënten die in behandeling zijn of zijn geweest in de ziekenhuizen die nu van CZ het predikaat "ondermaats" krijgen. Vooral patiënten die net voor een operatie in zo'n ziekenhuis staan belanden in een lastig parket.
Schromen
"Die zouden hun arts er op moeten aanspreken en als de reactie hen niet bevalt niet moeten schromen naar een ander ziekenhuis te gaan," zegt een woordvoerder van KWF.
De Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie (NPCF) onderstreept vooral dat volstrekt doorzichtig moet zijn welk ziekenhuis wat goed doet en op grond van welke criteria. De patiëntenorganisatie vindt wel dat dit soort lijsten er in samenspraak met de Inspectie voor de Gezondheidszorg zouden moeten komen.
Selectieve inkoop
Deze aanpak is de essentie van de rol van de zorgverzekeraars in het nieuwe zorgstelsel dat in 2006 van kracht is geworden: zorgverzekeraars worden geacht te sturen op kwaliteit, ervoor te zorgen dat de kwaliteit van de zorg voor de verzekerden beter wordt. Dat kan onder andere door geen patiënten te sturen naar ziekenhuizen waar een bepaalde behandeling (relatief) slecht wordt verricht.
Tot nu waren zorgverzekeraars huiverig om aan deze vorm van selectieve zorginkoop te doen. Verzekerden in Nederland zijn er aan gewend dat elke behandeling om de hoek van de straat plaats kan vinden.
Beperkingen
Verzekeraars waren bang klanten aan de concurrentie te verliezen als ze hun verzekerden beperkingen zouden opleggen zoals nu met de borstkankerzorg gaat gebeuren door CZ.
Achmea, de grootste zorgverzekeraar maakte maandag bekend dat ook zij de ziekenhuizen gaan proberen te bewegen tot specialisatie. In samenspraak met het veld heeft de zorgverzekeraar een norm opgesteld voor slokdarmkanker. Met ziekenhuizen die dergelijke operaties minder dan tien keer doen wil Achmea geen zaken meer doen. Overigens voldoen de meeste ziekenhuizen aan de norm.
Maagbanden
Ook voor maagverkleiningsoperaties komt er in 2011 een dergelijke aanpak. De gezamenlijke zorgverzekeraars hebben besloten om een initiatief van CZ over te nemen en dat soort operaties alleen nog te laten uitvoeren in geselecteerde ziekenhuizen waar de kwaliteit van de ingreep verzekerd is, omdat die er vaak genoeg gedaan wordt.