David versus Ed: broederstrijd binnen Labour

Door correspondent Arjen van der Horst, Londen

Aan broederlijke liefde geen gebrek tussen David en Ed Miliband. Ed noemt zijn oudere broer "de beste vriend van de hele wereld". En ook David laat zich niet onbetuigd. "Broederliefde is belangrijker dan politiek", zei hij eerder dit jaar.

David en Ed Miliband zijn twee van de vijf politici die zich kandidaat hebben gesteld voor het partijleiderschap van Labour. Het zijn meteen ook de twee belangrijkste kandidaten. Volgens de opiniepeilingen zijn de Miliband-broertjes in een nek-aan-nekrace verwikkeld en liggen de overige drie kandidaten ver achter hen.

Zo is de merkwaardige situatie ontstaan dat twee jonge broers elkaars grootste concurrenten zijn. De Milibands zelf doen er luchtig over. "Zit je je hele leven al op een Miliband te wachten, dan krijg je er ineens twee", grapte Ed tijdens een campagneavond. Zaterdagmiddag om vijf uur Nederlandse tijd wordt bekend wie de strijd heeft gewonnen.

'Brains'

Het is de broederstrijd die de meeste aandacht krijgt in Groot-Brittannië. Maar belangrijker nog is de richtingenstrijd die de twee broers vertegenwoordigen. David Miliband (45) is duidelijk de meer ervaren politicus. Zo was hij jarenlang de speciale adviseur van Tony Blair en maakte hij op jonge leeftijd indruk bij de Labour-top vanwege zijn hoge intelligentie, wat hem de bijnaam 'Brains' opleverde.

De oudere Miliband werd na zijn adviseurschap minister van Buitenlandse Zaken en de laatste jaren is zijn statuur gegroeid. De Blairite David wordt al jaren als de gedoodverfde kroonprins van Labour genoemd.

De ervaring van David Miliband als minister en zijn innige relatie met Blair zijn meteen ook zijn zwakte. Hij kan makkelijk vereenzelvigd worden met de oude Labour-kliek, terwijl de sociaal-democraten wanhopig het tijdperk Brown-Blair achter zich willen laten.

Next Labour

David Miliband probeert wel afstand te nemen van zijn oude meesters. Hij heeft het niet meer over New Labour, maar nadrukkelijk over Next Labour. "Ik heb diep respect voor Tony Blair en Gordon Brown. Maar hun tijd is voorbij", zei hij in een reactie op de memoires van Blair, die eerder deze maand verschenen. Het kwam enigszins krampachtig over.

De jongere Ed Miliband (40) heeft daar geen last van. Hij behoort officieel tot het kamp van Brown, voor wie hij jarenlang adviseur was. Toch wordt hij gezien als de nieuwe generatie van Labour-politici. Ed Miliband heeft ook het voordeel dat hij nog geen parlementariër was toen het Lagerhuis moest stemmen voor de oorlog in Irak. Oudere broer David stemde voor in 2003. Tot op de dag van vandaag splijt de kwestie-Irak de Labour-partij in tweeën.

Richtingstrijd

Waar David liberaal links is, leunt Ed meer naar traditioneel links. De rechtse pers heeft hem al tot 'Red Ed' bestempeld. Maar zo links is de jongste broer ook weer niet, eerder centrumlinks. Wel wil hij de banden met de oude achterban en de vakbonden weer aanhalen, omdat hij vindt dat Labour die heeft verloren de afgelopen jaren.

Zo lijkt zich een richtingstrijd binnen Labour af te spelen. Old Labour tegen New Labour. Traditioneel links tegen links-liberaal. Brownite tegen Blairite. Vakbonden versus de vrije markt. Omdat het kiessysteem van Labour ontzettend ingewikkeld is, is het moeilijk te voorspellen wie zal winnen. Het enige dat zeker lijkt, is dat een Miliband de Labour-partij zal leiden.