Eerste dode door ESBL-bacterie
Door redacteur gezondheidszorg Rinke van den Brink
Voor het eerst is iemand overleden door een resistente bacterie die ook vaak voorkomt in kippenvlees, een ESBL-bacterie. Onderzoekers gaan ervan uit dat de patiënt de besmetting heeft opgelopen door het eten van kip.
In meer dan eenderde van de gevallen zijn de bacteriën met ESBL's die in mensen worden aangetroffen genetisch hetzelfde als die in kip. Van alle kip in de Nederlandse winkels is 94 procent besmet met ESBL's. In Nederland worden jaarlijks 300 miljoen kippen gegeten.
Antibiotica
ESBL (Extended Spectrum Beta-lactamase) is een verzamelnaam voor enzymen die door bacteriën worden aangemaakt als bescherming tegen antibiotica. Dankzij die ESBL's zijn de bacteriën resistent tegen antibiotica van de derde generatie.
Die antibiotica worden in ziekenhuizen gebruikt bij ernstige infecties en bij patiënten die niet meer reageren op de gewone antibiotica die huisartsen voorschrijven. Infecties bij de vaak al zwakke patiënten zijn moeilijk te behandelen en soms zelfs onbehandelbaar. De patiënt die nu is overleden, een 85-jarige vrouw, stierf aan een urineweginfectie.
Onderzoek
Uit het onderzoek dat vandaag op een congres in Leiden gepresenteerd werd, blijkt dat het aantal ziekenhuispatiënten met resistente ESBL-bacteriën in minder dan twee jaar met de helft is toegenomen. Buiten het ziekenhuis, in huisartsenpraktijken bijvoorbeeld, is het aantal patiënten met ESBL-bacteriën zelfs verdrievoudigd.
Onderzoeker Jan Kluytmans van het Amphia Ziekenhuis in Breda: "Het staat buiten kijf dat er mensen sterven door infecties veroorzaakt door resistente bacteriën die ze binnen hebben gekregen door het eten van besmet kippenvlees".
Bloedvergiftiging
De onderzoekers maken zich vooral zorgen over de stijging van het aantal ESBL's in bloedkweken. Dat is in de huisartsenpraktijken de afgelopen anderhalf jaar verdriedubbeld.
Bacteriën kunnen in de bloedbaan voor bloedvergiftiging zorgen. Dan helpt alleen snel ingrijpen, anders overlijdt de patiënt. Als een resistente bacterie zo'n bloedvergiftiging veroorzaakt, is er vaak nauwelijks tijd om te kijken welke bacterie dat doet en dus hoe er behandeld moet worden.
Onderzoeker Maurine Leverstein-Van Hall (UMC Utrecht) vindt dat het tijd is dat de supermarkten in actie zouden komen. "Als die eisen dat het vlees dat ze inkopen ESBL-vrij is, dan gaat er iets gebeuren." De onderzoekster vertelt dat ze intussen ook contact heeft gehad met de supermarktbranche. "Daar staat het intussen op de agenda, net als bij de grootste leverancier van pluimvee. Die is zich er ook van bewust dat het anders moet."