Kremlin wil af van burgemeester Moskou

Door correspondent Kysia Hekster, Moskou

De dagen van de 74-jarige burgemeester van Moskou Loezjkov lijken geteld. Afgelopen weekend zond de Russische staatstelevisie maar liefst drie kritische reportages over de burgemeester uit.

De hardste kritiek ging over zijn vakantie tijdens de verstikkende smog die Moskou in augustus in zijn greep hield. "Hij gaf meer om zijn bijen dan om de Moskovieten", meldde een programma schertsend, verwijzend naar één van Loezkjovs grootste hobbies, bijen houden.

De omvang van het kapitaal van zijn vrouw is een ander punt van discussie. Jelena Batoerina bezit ongeveer drie miljard dollar. Dit maakt de eigenaresse van bouwbedrijf Inteko de rijkste vrouw van Rusland. In de programma's werd openlijk gezegd dat ze haar kapitaal via corruptie, namelijk via haar man, de burgemeester, verkregen heeft. Loezjkov en zijn vrouw hebben al laten weten de aantijgingen van de televisieprogramma's voor de rechter te gaan aanvechten.

Bruisende wereldstad

Joeri Michailovitsj Loezjkov is sinds 1992 burgervader van Moskou. Onder zijn bewind veranderde de stad van saaie grijze metropool tot een bruisende wereldstad die hij ook aantrekkelijk wilde maken voor buitenlandse bedrijven. Veel van het historische centrum van de stad verdween om plaats te maken voor moderne, dure kantoren en nieuwbouw. Timmermanszoon Loezjkov verwierf verder internationale bekendheid met zijn standpunt ten aanzien van homo's. Een gaypride in zijn stad stond hij nooit toe. Homoseksualiteit typeerde hij steevast als "werk van Satan".

Dat de strijd om de burgemeesterspost in de media wordt beslecht, is uiterst opmerkelijk. De staatsmedia zijn zelden kritisch over belangrijke politici – tenzij het Kremlin van ze af wil. Het is uitgesloten dat de televisie de documentaires uitzond zonder medeweten van Ruslands leiders. In de Russische media wordt zelfs gesuggereerd dat de programma's in opdracht van het Kremlin gemaakt zijn.

'Dinosaurusgouverneur'

Onlangs gaf President Medvedev in een toespraak aan dat gouverneurs niet vaker dan drie keer gekozen moeten kunnen worden. Dezelfde eisen gelden voor het burgemeesterschap van de stad Moskou. De Russische president verving al enkele gouverneurs, ook wel 'dinosaurusgouverneurs' genoemd, die lang hun post bezetten.

In principe zou hij Loezjkov ook gewoon kunnen ontslaan. Het feit dat hij dat tot nu toe nog niet heeft gedaan, betekent volgens analisten dat hij daar niet genoeg macht voor heeft. Premier Poetin zou Loezjkov de hand boven het hoofd houden. Andere Kremlinwatchers denken dat het ontslag snel, misschien zelfs deze week nog, volgt.