Jeugdgevangenissen moeten inkrimpen

In de Nederlandse jeugdgevangenissen gaan de komende jaren 1100 volledige banen verdwijnen, veertig procent van het totaal. Dat staat in het zogeheten 'Toekomstplan Justitiële Jeugd Inrichtingen', waar op het ministerie van Justitie op dit moment de laatste hand aan wordt gelegd.

De NOS heeft delen van dat plan in haar bezit. Het ministerie gaat haar best doen om medewerkers ergens anders aan de slag te krijgen, maar gedwongen ontslagen lijken onvermijdelijk.

Personeel

Personeelsbezetting op 1 juli 20102780 ftePersoneelsbehoefte in 20131680 fteOvercapaciteit in 20131100 fte

Het banenverlies is het gevolg van de teruggelopen behoefte aan cellen voor jonge criminelen. Bij ongewijzigd beleid zijn er in 2013 ruim 1600 cellen in jeugdgevangenissen beschikbaar, terwijl de behoefte niet groter is dan 800 cellen. Op dit moment staat al 41 procent van de cellen leeg.

Celcapaciteit en celbehoefte in 2013

Celcapaciteit1626 cellenCelbehoefteplm. 800 cellenOvercapaciteitplm. 826 cellen

Het Toekomsplan JJI stelt dat er moet worden ingegrepen. "Op basis van natuurlijk verloop van circa vijf procent zal de balans tussen bezetting en personele capaciteit over circa tien jaar worden gerealiseerd. Deze termijn is onverantwoord lang voor zowel de medewerkers als voor de organisatie", valt te lezen op pagina 13.

Afgelopen maart wilde minister Hirsch Ballin van Justitie al drie inrichtingen buiten gebruik stellen, maar hij werd teruggefloten door een motie van de Tweede Kamer. De minister kondigde toen aan na de zomer met een toekomstplan voor de hele sector te komen. Dat plan is nu vrijwel klaar en gaat binnenkort naar de Kamer.

Vrees

De vrees is dat aanzienlijk meer inrichtingen worden gesloten dan de oorspronkelijke drie. Ging het in maart nog om een reductie van 300 cellen, nu is duidelijk dat er 800 cellen overbodig zijn geworden.

Sinds een paar jaar worden er steeds minder kinderen naar de gevangenis gestuurd. Rechters kiezen vaak voor alternatieven, zoals gedragsbeïnvloedende therapie in een jeugdzorg-instelling. Daar zou de behandeling meer gericht zijn op opvoeding dan op straf.

Voorkeur

Rechters volgen daarbij doorgaans de adviezen van de Bureaus Jeugdzorg en de Raad voor de Kinderbescherming. Hun voorkeur gaat meestal uit naar een therapie in een jeugdzorg-instelling.

Omdat de centrale ondernemingsraad van de Dienst Justitiële Inrichtingen, de GOR JJI, dit voorjaar de bui ook al zag hangen, heeft zij in april een eigen bezuinigingsvoorstel gedaan. Volgens dat voorstel zouden er 300 cellen gesloten worden, maar konden alle inrichtingen open blijven en werd het personeelsbestand verkleind middels natuurlijke afvloeiing.

Opschalen

Het voordeel zou zijn dat bij veranderend beleid, met weer meer jeugddetentie en minder jeugdzorg, er eenvoudig kan worden opgeschaald. Dit plan ligt al maanden op het ministerie, maar de ondernemingsraad heeft er nooit meer iets over gehoord.

Voor het personeel is nu de grote vraag welke van de veertien inrichtingen in ons land buiten gebruik worden gesteld. Minister Hirsch Ballin had in maart zijn oog al laten vallen op De Doggershoek in Den Helder, Rentray in Rekken en De Hey-Acker in Vught. Het ligt voor de hand dat deze opnieuw de klos zijn, maar omdat het inmiddels om veel meer overbodige cellen gaat, is de verwachting dat er meer inrichtingen voor sluiting in aanmerking komen.

Reactie

In een reactie zegt het ministerie dat op dit moment nog niet besloten is of er inrichtingen dicht gaan en wat er in dat geval met de medewerkers gebeurt.