'Balkan schiet tekort in drugsstrijd'

Door correspondent David-Jan Godfroid

Corruptie bij en onvoldoende regionale samenwerking door politiediensten. Dat zijn volgens een recent verschenen rapport van de Verenigde Naties de belangrijkste redenen dat de Balkan zo'n populaire doorvoerroute is voor heroïne uit Afghanistan.

In Servië, onderdeel van de zogenoemde Balkanroute, vinden ze die conclusies kort door de bocht.

"We kunnen nu naar buiten gaan en dan zal ik je vragen welke auto ik moet doorzoeken", zegt de chef van de grenspost Horgos, Miroslav Janic. In zijn kantoor aan de Servisch-Hongaarse grens zoemt de airconditioning. Buiten is het bloedheet. Lange rijen auto's staan voor de controleposten van gastarbeiders die hun vakantie gaan doorbrengen in hun vaderland: Servië, Macedonië, Bulgarije en zelfs Turkije.

Schakel

"Je mag geen lange files veroorzaken en je mag de inzittenden van al die auto's niet onnodig laten lijden bij veertig graden."

Janic schetst zo één van de problemen waar hij dagelijks mee te maken heeft. De grenspost ligt aan de Balkanroute, die veel wordt gebruikt voor de doorvoer van heroïne uit Afghanistan naar dealers en junks in West-Europa. Volgens het Wereld Drugsrapport 2010 van de Verenigde Naties gaat 37 procent van de Afghaanse heroïne langs deze weg.

Janic erkent dat zijn grenspost wel eens een belangrijke schakel in de transportketen kan zijn. "En ik schat dat we blij mogen zijn als we tien procent van wat hier voorbij komt, tegenhouden."

Overal

Volgens het VN-rapport is het geringe succes van de Balkanpolitiediensten dus te wijten aan corruptie en haperende onderlinge samenwerking, maar die conclusie wil er bij de baas van de Servische grenspolitie, Daragoljub Filipovic, niet zomaar in.

Volgens hem was corruptie tot enkele jaren geleden inderdaad een groot probleem. "Maar we doen ons uiterste best om het uit te bannen. Vorig jaar zijn we honderdvijftig disciplinaire onderzoeken begonnen en zijn meer dan twintig politiemensen gearresteerd."

Contacten

Bovendien bestaat corruptie overal, zegt de politiecommadant. "Zelfs in de meest ontwikkelde landen. Het is hier misschien alleen wat meer uitgesproken."

En er is volgens Miroslav Janic nog een reden voor de indruk dat de poltie het er maar bij laat zitten. Geregeld krijgt hij van buitenlandse politiediensten het verzoek om bepaalde trucks juist niet te controleren. Die worden dan gevolgd tot de eindbestemming, om zo de afnemers van de drugs te kunnen pakken. 'Gecontroleerde doorvoer' is dat, een methode die in Nederland in de jaren negentig zwaar onder vuur is komen te liggen.

Dat de politiediensten op de Balkan slecht samenwerken, spreekt Filipovic tegen. De contacten zijn volgens hem juist uitstekend.

Verbreed

Met meer apparatuur en meer mankracht zouden de resultaten in zijn ogen beter zijn. Verder moeten naar de mening van Janic de internationale politiediensten veel meer aandacht besteden aan de landen van herkomst, in dit geval Afghanistan.

Informatie is cruciaal, vindt Filipovic. "Regionaal werken we goed samen," zegt hij. "Die samenwerking moet worden verbreed naar landen buiten de regio en naar andere continenten. Informatie dat er drugs op komst zijn, via die welke route en in dat en dat voertuig. Dat hebben we nodig."