NOS NieuwsAangepast

Mexico: verkiezingen in oorlogstijd

Door redacteur Marc Bessems

Vier lijken, opgehangen aan een brug. Een afgehakt hoofd in de voortuin van een kandidaat. En een politicus die daags voor de verkiezingen werd doodgeschoten. Toch zijn ondanks al dat geweld veel Mexicanen gewoon gaan stemmen. In veertien staten waren dit weekeinde regionale en lokale verkiezingen.

Er moesten twaalf gouverneurs worden gekozen en 2.500 burgemeesters. Maar vooraf werden de verkiezingen vooral gezien als een soort referendum over de drugsoorlog van president Calderón.

Drugsoorlog

Caldéron lijkt aan de verliezende hand. Sinds hij eind 2006 militairen inzette in de strijd tegen de oppermachtige kartels, heeft de drugsoorlog ten minste 23.000 levens gekost. Ieder jaar stijgt het aantal doden en steeds vaker worden ook onschuldige omstanders gedood.

Steeds meer Mexicanen zijn het groeiende geweld zat en hebben kritiek op de aanpak van Calderón. Vandaar dat de PRI, de oppositionele 'Institutioneel Revolutionaire Partij', rekende op een overwinning bij de regionale en lokale verkiezingen.

Overwinning?

Op het eerste gezicht is dat gelukt: volgens voorlopige uitslagen is de PRI inderdaad de grote winnaar. In zeker negen van de veertien deelstaten won de PRI, maar in Mexico is niets wat het lijkt. De overwinning is veel minder groot dan vooraf werd verwacht. Sterker nog, de PRI verloor een paar staten die al decennialang in handen zijn van de partij en dat had niemand verwacht.

PRI

De PRI is in veel staten al decennialang aan de macht. De partij was ruim zeventig jaar achter elkaar alleenheerser in de Mexicaanse politiek. Pas in het jaar 2000 kwam er een einde aan wat ooit 'de perfecte dictatuur' werd genoemd. De rechtse partij PAN, nu geleid door Caldéron, kwam aan de macht. In veel deelstaten bleven echter PRI-politici vaak met harde hand de lakens uitdelen.

Dat gebeurde bijvoorbeeld in Oaxaca, waar gouverneur Ulises Ruíz bekend staat als 'dictator'. Voor het eerst in tachtig jaar verloor Ruíz' PRI daar de verkiezingen, net als in Puebla en waarschijnlijk ook in de drugsstaat Sinaloa. Geen wonder dat president Calderón de nederlaag bij deze verkiezingen claimt als overwinning.

Drugskartels

Maar misschien zijn de drugskartels de grootste winnaar van deze verkiezingen. In een van de deelstaten verbood het beruchte Golfkartel de bewoners te gaan stemmen. En met succes. Het opkomstpercentage was met zo'n 20 procent lager dan ooit. In Ciudad Juárez, een belangrijke stad voor drugsbendes vanwege zijn ligging aan de grens met Amerika, won een kandidaat die volgens velen op de loonlijst staat van het Juárezkartel. Voor de drugsbaronnen van Mexico maakt het niet zo veel uit welke partij het voor het zeggen heeft. Iedereen krijgt van hen uiteindelijk hetzelfde aanbod: plata o plomo. Zilver of lood, geld of de kogel.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl