De hoofdconclusies uit het DSB-rapport
Wat is er in de ogen van commissie Scheltema fout gegaan bij DSB, de hoofdrolspelers en het toezicht op de bank? Puntsgewijs een overzicht van het eindverslag van de onderzoekers.
DSB Bank
De problemen bij de bank ontstonden door de "eenzijdige en weinig professionele wijze waarop de bank werd geleid". De bank maakte winst door de verkoop van koopsompolissen, maar dat beleid is niet tijdig aangepast aan de maatschappelijke kritiek en de strengere regelgeving.
Als gevolg daarvan is in de zomer van 2009 een situatie ontstaan waarin DSB Bank weinig toekomst meer had. "De winstgevendheid en de vermogenspositie waren uitgehold en de onzekerheid over de claims van klanten en de liquiditeitsontwikkeling bij DSB Beheer, vormden een ernstig risico voor haar voortbestaan."
Scheringa
Dirk Scheringa beschouwde de bank als zijn bedrijf. Scheringa's invalshoek was een commerciële. Op bancair gebied miste hij deskundigheid. Het functioneren van de bank was daardoor gericht op de verkoop en veel minder op het beheersen van risico's en financiële stabiliteit.
De Nederlandsche Bank
DSB Bank had in 2005 geen bankvergunning moeten krijgen. Scheringa was eigenaar en directeur van de bank. De Nederlandsche Bank (DNB) had nooit met die structuur moeten instemmen. "Bij de verlening van de bankvergunning was deze voor een bank zodanig gebrekkig, dat de vergunning niet verleend had behoren te worden."Vervolgens was het toezicht van DNB onvoldoende. In zijn optreden is DNB "niet krachtdadig genoeg geweest om voldoende resultaten te bereiken".
AFM
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) moet toezien op het gedrag van financiële instellingen. Aanvankelijk had de AFM te weinig bevoegdheden om in te grijpen, maar toen die macht werd uitgebreid had AFM "slagvaardiger kunnen optreden".
Koopsompolis
De bank leefde van de provisies op de verkoop van koopsompolissen. De DSB Bank zag al in 2006 dat het beleid op de schop moest, omdat de kritiek op de koopsompolissen steeds groter werd en de regels steeds strenger. De klant werd "onzorgvuldig" behandeld. De bank was te weinig gericht op het belang van de klant.
DSB Bank werkte aan een regeling voor gedupeerden. Aanvankelijk dacht de bank dat die regeling rond een miljoen zou kosten, maar korte tijd later liepen de eigen schattingen al in de richting van honderd miljoen.
Reddingsplan
Begin oktober 2009 is met andere banken gesproken over een reddingsplan. Bestuur, commissarissen en de aandeelhouder (Scheringa) waren bereid op te stappen. Een groep banken zou de DSB Bank dan overnemen. Maar die banken waren niet enthousiast, want ze vreesden schadeclaims en waren bang dat de slechte reputatie van DSB hun eigen handel zou besmetten. De banken wilden dat de overheid mee zou doen. Dat de minister van Financiën niet aan de voorwaarden van het voorstel van de banken wilde voldoen, acht de Commissie gerechtvaardigd.
Noodregeling
Ook de Commissie vindt dat De Nederlandsche Bank terecht om een noodregeling vroeg. Scheltema meent dat DSB in een "toestand terecht was gekomen die het honoreren van de aanvraag rechtvaardigde". De rechtbank wees de eerste aanvraag af, maar de aanvraag lekte wel uit via De Volkskrant.
Haircut
De Nederlandsche bank besloot in oktober 2009 dat de DSB bank veel minder geld kan lenen bij de Europese Centrale Bank, de haircut. Volgens het DSB bestuur was dit de doodsteek voor de bank. De bank kon daardoor ineens over veel minder geld beschikken.
Volgens Scheltema waren er "gegronde redenen" om hiertoe te besluiten. De commissie vraagt zich wel af of het moment wel goed was gekozen. Bovendien zijn de minister en DSB er slecht over geïnformeerd. De Commissie vindt het niet aannemelijk dat een ander optreden de ondergang van DSB had voorkomen.
Lakeman
Lakeman
Raad van Commissarissen
Nijpels
Linschoten
Media
Hackersaanval
Lakeman roept op 1 oktober spaarders op om hun geld op te halen bij DSB Bank. Die donderdag wordt duidelijk dat er inderdaad een run op de bank ontstaat. Volgens de bank is de website onbereikbaar omdat die door hackers is platgelegd. De Nederlandsche Bank constateert op basis van onderzoek van deskundigen en gesprekken met ICT medewerkers dat er geen sprake was van een dergelijke aanval.
Zie ook: Overzicht val DSB Bank.