Wat ging er mis bij DSB?
Door verslaggever Gert-Jan Dennekamp
"De bestuursstructuur was een ongewenste voor een bank." Michiel Scheltema presenteert vandaag zijn rapport over de ondergang van de DSB Bank, maar een belangrijke conclusie schreef hij dit voorjaar al op.
In een rapport over het functioneren van Gerrit Zalm bij DSB schreef Scheltema dat de DSB Bank van Dirk Scheringa al in 2007 in "ernstige problemen" verkeerde. "De bestuursconstructie was onevenwichtig, de kostenbeheersing was volstrekt onvoldoende en het verdienmodel was op termijn onhoudbaar", aldus Scheltema.
Volgens Scheltema moet een bank niet geleid worden door een voorzitter die tegelijkertijd de enige aandeelhouder is. "De heer Scheringa beschouwde DSB als zijn bedrijf; hij was degene die het had opgebouwd en zijn positie in de structuur van de bank was navenant dominant. Een dergelijke dominante positie van een persoon past niet bij een bank."
Verantwoordelijkheid
In het rapport dat vandaag verschijnt, zal Scheltema de vraag moeten beantwoorden waarom de DSB Bank failliet is gegaan en vooral ook wie daarvoor verantwoordelijk is. Alleen eigenaar Scheringa, die voor al zijn activiteiten afhankelijk was van de opbrengsten van de bank, of ook de toezichthouders DNB en AFM. En ook de rol van het ministerie van Financiën is onderzocht.
In ruim 250 pagina's zoekt Scheltema antwoord op die vraag. Betrokkenen verwachten dat vooral De Nederlandsche Bank onder vuur komt te liggen. DNB heeft in 2005 de bankvergunning afgegeven op het moment dat DSB nog niet aan alle voorwaarden voldeed.
DNB-voorzitter Wellink verdedigde zich daartegen in het Financieele Dagblad: "Je moet onderscheid maken tussen iemand die op school een 10 krijgt en iemand die een 6 of een 7 krijgt. Er is een onbedwingbare neiging om te zeggen, als men ergens iets ziet wat niet goed is, je had die vergunning nooit moeten geven."
Inzage
Maar ook daarna zou de toezichthouder niet hard genoeg hebben ingegrepen bij de bank. DNB heeft de bank in 2007 onder streng toezicht geplaatst en eiste dat met name de raad van commissarissen versterkt zou worden. Dat is pas vlak voor het faillissement gebeurd.
Het rapport zal met grote belangstelling door Dirk Scheringa en de andere leden van het bestuur worden gelezen. Zij konden al eerder inzage krijgen in het rapport, maar weigerden dat omdat DNB het hele rapport kreeg en zij alleen de passages die over henzelf gingen.
Zij bereiden procedures voor tegen DNB omdat zij de toezichthouder verantwoordelijk houden voor de ondergang van de bank. In de eerste plaats omdat op maandag 12 oktober via de Volkskrant uitlekte dat DNB een noodregeling had aangevraagd en daarnaast omdat DNB vlak voor het faillissement de mogelijkheden voor de bank om bij de ECB geld te lenen drastisch had beperkt. Volgens Scheringa was dat de doodsteek voor zijn bedrijf.
Scheltema zal nu in een lijvig rapport de hele geschiedenis analyseren. Voor de snelle lezers maakt hij het makkelijk. Het rapport begint met een samenvatting.