Nog altijd structurele problemen zorg

Door redacteur gezondheidszorg Rinke van den Brink

Ondanks het harde werken en de inzet van het personeel in verpleeg- en verzorgingshuizen bestaan er nog steeds structurele problemen met de kwaliteit van de zorg daar. Dat blijkt uit het onderzoek 'Uw mening, onze zorg' van de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF).

Bewoners klagen over gebrek aan aandacht en over lang wachten op noodzakelijke zorg, zoals hulp na een incident of bij toiletbezoek, wassen en douchen. Verder zijn ze negatief over de afwezigheid van tijd en gelegenheid voor andere aandacht dan pure zorg.

Ze vinden de werkdruk van het personeel heel hoog. Zo hoog zelfs dat ze geregeld maar geen hulp vragen bij douchen of toiletbezoek en het zelf proberen met alle risico's van dien. Zowel de bewoners als vooral hun naasten vinden wachten op toiletbezoek of bij een noodsituatie (vallen, niet lekker worden) onacceptabel.

Gesprek

Tijd voor een gesprekje is er steeds minder. Cliënten en hun naasten hechten daar juist sterk aan en vinden het eigenlijk onaanvaardbaar dat daar nauwelijks tijd voor is. Ook de inzet van steeds meer uitzendkrachten en parttimers leidt tot irritaties bij bewoners, omdat het de onderlinge communicatie bemoeilijkt.

Bewoners maken zich grote zorgen over de bezuinigingen die zich op allerlei manieren doen voelen. Recepties worden gesloten en dat leidt soms tot gevoelens van onveiligheid. Planten die doodgaan blijven staan en worden niet meer vervangen. In een bepaald verpleeghuis moet voor het oppompen van de banden van een rollator betaald worden. Ook activiteiten moeten goedkoop zijn of niets kosten.

Taken die vroeger door de instelling gedaan werden, moeten nu door mantelzorgers gedaan worden. Die helpen geregeld bij het verstrekken van maaltijden en zelfs bij het naar het toilet gaan van patiënten.

Hoog cijfer

Tegelijk geven de bewoners - soms dezelfde bewoners die vertellen dat ze zo lang op toiletbezoek moeten wachten dat ze in hun broek plassen - gemiddeld een 7,8 aan de zorginstellingen waar ze wonen. Vooral vanwege de bejegening en de verzorging door het personeel, maar ook door de woonomgeving.

Bewoners tonen zich zeer loyaal aan 'hun' verpleeghuis en vooral de mensen die er werken. Van hen zijn ze natuurlijk ook volledig afhankelijk. Familieleden, mantelzorgers en vrijwilligers beoordelen de kwaliteit van de verpleeg- en verzorgingshuizen minder mild.

Voor het onderzoek zijn 10.000 (niet-dementerende) bewoners van tachtig verpleeg- en verzorgingshuizen geïnterviewd. Verder hebben 40.000 familieleden, mantelzorgers en vrijwilligers op verschillende manieren meegewerkt aan het onderzoek. In totaal zijn er zo'n 1900 (locaties van) verpleeg- en verzorgingshuizen in Nederland waar ongeveer 150.000 mensen wonen.

Klink

Minister Klink van VWS is blij met het hoge cijfer dat de verpleeg- en verzorgingshuizen krijgen van hun bewoners. Hij denkt dat er uit het onderzoek belangrijke lessen zijn te trekken, laat hij via een woordvoerder weten.

"Het rapport van de NPCF is in opdracht van VWS gemaakt. De gegevens zijn niet alleen interessant voor de politiek maar ook voor het management, omdat het duidelijk maakt wat patiënten en cliënten verwachten van de zorg. De resultaten van het onderzoek kunnen ook zeker worden benut voor de verdere vormgeving van het beleid rond de langdurige zorg."

"Je ziet vaak dat de zorg voor patiënten op het moment dat mensen worden opgenomen in een instelling ook geheel moet worden overgenomen door professionals. Terwijl voordien vaak een deel van de zorg gewoon werd gedaan door familie. Dat zou ook gewoon door kunnen gaan", zegt de woordvoerder van minister Klink.

Middelen

Directeur Cor van Vlaanderen van de Rivas Zorggroep in Gorinchem is natuurlijk blij met het cijfer dat de branche krijgt, maar kijkt verder dan zijn neus lang is. Hij heeft meteen een verbeterplan opgesteld met zijn afdelingshoofden dat aanstaande maandag al besproken wordt met de cliëntenraad.

Van Vlaanderen ziet uit de diepte-interviews punten naar voren komen die verbeterd moeten en kunnen worden. "Maar dat moet wel met de middelen die we hebben. Ik zou er ook het liefst tien mensen bij zetten, maar dat is niet mogelijk. Voor een extra douchebeurt is altijd ruimte, dat kun je met een beetje creativiteit organiseren. Dat is wat moet gebeuren: met veel meer creativiteit en flexibiliteit de beschikbare middelen benutten."