Proef met elke tien minuten een trein

Door redacteur mobiliteit Olof van Joolen

De kans is groot dat er over iets meer dan een jaar over de drukste spoorlijnen van ons land elke tien minuten een intercity en een stoptrein rijdt. Daarmee vervalt op deze trajecten het spoorboekje. Zoveel treinen die volgens het zogeheten metrosysteem rijden, is een al jaren gekoesterde wens van de NS-directie en de landelijke politiek.

Om de stap naar het rijden zonder spoorboekje mogelijk te maken, houden de NS en Prorail in september een grote proef van een maand op de lijn Amsterdam-Eindhoven. Als dit experiment slaagt, zal het volgens Prorail binnen een paar jaar mogelijk zijn om elke tien minuten een trein te laten rijden. 2012 is de eerste optie om het metrosysteem stapsgewijs te gaan invoeren; eerder kan niet omdat het spoorboekje voor volgend jaar al bijna klaar is.

Amsterdam-Eindhoven geldt als één van de drukst bereden stukken spoor van Nederland. Opvallend aan deze proef is dat er geen terugvalopties zijn ingebouwd.

Proef

Tijdens een test vorig jaar van drie dagen waren die er wel in de vorm van extra treinen en machinisten die konden worden ingezet als dat nodig was. De NS en Prorail kiezen er nu nadrukkelijk voor dit niet te doen om de geldigheid van het experiment te vergroten. De resultaten van de eerste proef (pdf) vorig jaar waren positief.

Uit onderzoek onder 1500 reizigers bleek dat ruim driekwart van hen het een goed idee vindt dat er elke tien minuten een trein rijdt.

Dat is geen verrassende uitkomst want internationaal is al langer bekend dat reizigers eerder voor de trein zullen kiezen als deze vaker rijdt. Wie weet dat er altijd binnen tien minuten een trein stopt, gaat sneller naar het station dan wanneer de kans op een halfuur wachten bestaat.

Negatieve aspecten

Aan invoering van het nieuwe systeem zitten wel haken en ogen. Zo bleek tijdens de proef vorig jaar dat de NS kortere treinen op omliggende lijnen ging inzetten omdat extra materieel op de proeflijn nodig was. Hierdoor kregen passagiers buiten het proefgebied te maken met volle treinen.

Bovendien profiteren straks niet alle reizigers, maar alleen de reizigers die langs de drukste spoorlijnen reizen. Ook staan overwegen gemiddeld 46 minuten open. Nu is dat nog 41 minuten.

Demissionaire minister Eurlings is groot voorstander van wat hij noemt hoogfrequent spoorvervoer (pdf). Het vorige kabinet stelde vast dat het werkelijkheid moet worden op de trajecten Schiphol - Utrecht - Arnhem/Nijmegen, Alkmaar - Amsterdam - Utrecht - Den Bosch - Eindhoven en Den Haag en Rotterdam - Breda – Eindhoven.

Groei

De extra treinen zijn ook nodig om de beoogde groei van het aantal treinreizigers op te kunnen vangen. In 2007 legden treinreizigers 15,5 miljard kilometer af. In 2020 moeten dat er 23 miljard zijn. Over 2009 waren het er 16,3.

Om dit allemaal mogelijk te maken trok Eurlings 4,5 miljard euro uit. Dat geld gebruikt spoorbeheerder Prorail vooral om extra inhaalsporen aan te leggen zodat snelle intercitytreinen de stoptreinen kunnen passeren. Ook gaat er veel geld op aan extra seinpalen en spoorbeveliging.