Superstorm ontdekt buiten ons zonnestelsel

Nederlandse en Amerikaanse wetenschappers hebben voor het eerst een storm waargenomen buiten ons zonnestelsel. En wat voor een: de superstorm die op de exoplaneet HD209458b raast, produceert een wind met een snelheid tot 10.000 kilometer per uur.

HD209458b staat in het sterrenbeeld Pegasus. Het is een gasreus zoals onze Jupiter, maar staat veel dichter bij zijn ster: ongeveer eentwintigste de afstand van de aarde naar de zon.

Heet en koud

De winden ontstaan doordat de planeet constant met dezelfde kant naar zijn ster staat gekeerd. De nachtkant is daarom ijskoud, de dagkant gloeiend heet.

"Heet gas wil naar het koude gebied stromen om het evenwicht te behouden. Dat temperatuurverschil veroorzaakt de harde wind", zegt Remco de Kok, die aan het onderzoek meewerkte.

De onderzoekers noemen HD209458b "geen planeet voor softies". "Koolmonoxide in de lucht, een hoge temperatuur en harde wind; het is heel extreem."

Atmosfeer

De wetenschappers hebben de superstorm ontdekt door een bijzonder gevoelige telescoop op de planeet te richten. Toen de planeet langs de ster schoof, kon het licht dat nog door de atmosfeer van de planeet gefilterd werd, worden waargenomen. Zo ontdekte men de snelheid van de gaswolken.

De resultaten van het onderzoek staan deze week in het tijdschrift Nature.