Hulpverlening aan Haïti gaat nog altijd stroef

Door verslaggever Bert van Slooten

Het puin blijft liggen in de straten. Hulpgoederen staan te wachten in opslagloodsen, auto's komen maar moeizaam langs de douane en het is volstrekt onduidelijk van wie de grond is, zodat er nauwelijks huizen kunnen worden gebouwd voor de getroffen bevolking van Haïti.

Voor de hulpverleners is de ramp op Haïti één van de moeilijkste klussen van de laatste jaren. Niet alleen de gewone infrastructuur van huizen en wegen werd weggevaagd, ook de overheidsinfrastructuur werd compleet vernietigd.

En dat heeft grote gevolgen. Zo is er, volgens de voorzitter van de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) Farah Karimi, geen plan om het puin op te ruimen. "Je zou denken dat je het systematisch aanpakt, dus eerst de ene plek dan de andere. Dat je een idee hebt van waar het puin naar toe wordt vervoerd, maar er zit weinig logica in", aldus Karimi.

Stad bezet

De hulporganisaties proberen zo goed en zo kwaad als het kan hulp te verlenen. Volgens de eerste officiële cijfers die vandaag werden vrijgegeven, is er tot eind maart 14,4 miljoen euro uitgegeven, voornamelijk aan noodhulp. Het meeste geld is gebruikt voor tenten en voedsel. Maar juist die tenten baren de SHO grote zorgen.

"De tenten hebben de stad bezet", zegt Karimi. "Overal staan ze, maar ze gaan straks lekken, want de orkanen razen dan wel niet precies over Haïti, maar ze veroorzaken wel schade. Er valt veel regen, meer dan de tenten kunnen dragen. Water dat stilstaat kan ziektes veroorzaken."

In totaal staat er 82 miljoen euro op de bankrekening van de hulporganisaties. Met name de overheid maakt de rest van het geld pas over als de noodhulpfase voorbij is en er daadwerkelijk begonnen wordt met de wederopbouw.

De SHO trekt daar drie tot maximaal vijf jaar voor uit, zo staat te lezen in de eerste rapportage. In het verslag schrijven de toezichthouders, de heren Koning, Dix, Braks en Breedveld dat de SHO via dit verslag een goed inzicht geeft in de ontvangsten en bestedingen van het geld.

Extra risico's

De organisaties hebben daarbij wel geleerd van de fouten die zijn gemaakt bij de Tsunami-ramp. Volgens Joost Aerts van de Rekenkamer kunnen nu bedragen bij elkaar worden opgeteld. "De hulporganisaties hebben nu allemaal een zelfde manier van boekhouden. Daardoor is er meer inzicht in welke kosten er zijn gemaakt."

Verder maken maakt de SHO ook duidelijk waar de risico's zitten. In het jargon van de Rekenkamer heet dat een Risk Register. "Daarbij moet je vooral denken aan de risico's van de orkanen, die kunnen zorgen voor extra kosten en daar moet je reserveringen voor opnemen", aldus Aerts.

In de publieksversie zijn deze reserveringen nog niet te vinden. die komen later dit jaar. De hulporganisaties maken eind dit jaar de balans op, dan komen ook de accountants in actie. En het Ministerie van Buitenlandse Zaken zal later dit jaar ook de Tweede Kamer informeren over de exacte uitgaven.