Japanners gek op kunstzinnige putdeksels

Door redacteur Lambert Teuwissen

Roodkapje, de spaceshuttle, dinosaurussen, de berg Fuji en nog ruim 2700 andere ontwerpen, vaak gekleurd en al. Zoveel verschillende Japanse putdeksels verzamelde de Brit Remo Camerota voor zijn boek 'Drainspotting', over een uniek Japans fenomeen.

"Dit heb je nergens anders in de wereld. In de VS heb je misschien een paar design-putdeksels, maar niet zo uitvoerig en zeker niet gekleurd."

Putdekselmuseum

In Japan heeft 95 procent van de 1780 gemeenten een eigen putdeksel. Toeristen zoeken hun favorieten door het hele land. Er is zelfs een putdekselmuseum. Naast het boek lanceerde Camerota ook meteen een iPhone-app en T-shirts voor de liefhebber.

Camerota zelf raakte verslaafd toen hij door het land reisde voor een boek over graffiti. "In Tokio, waar ik toen woonde, heb je maar één ontwerp. Maar buiten de hoofdstad heb je allemaal gekleurde, allemaal verschillende. Ik vond ze zo mooi dat ik ze twee jaar geleden ben begonnen te fotografen."

Schreeuwerig

"Plaatsen strijden met elkaar om de mooiste", zegt Camerota. "Elke prefectuur gebruikt zijn eigen mythe of waar ze beroemd om zijn. Eén stad is bekend om zijn tonijn, dus staat er een tonijn op. De ander heeft het bekendste voetbalteam, dus nemen ze die. De gemeente waar het Japanse ruimtevaartcentrum zit, heeft de spaceshuttle genomen."

Vooral de gekleurde versies zijn moeilijk te missen. Voor westerlingen zijn de kleuren nogal schreeuwerig, stelt Camerota. Fel rood, geel en blauw. "Maar dat is alles in Japan. Speelgoed, reclame, kleren, alles is fel, niets is donker. Dus ze passen prima in het straatbeeld."

Religie

Camerota meent dat het ontstaan van de unieke putdeksels is ter herleiden op de shinto-religie van Japan. "Japanners streven daardoor altijd naar perfectie, ook bij putdekels."

Ook de volksaard van de Japanners, om onwelriekende zaken te maskeren, speelt mee. "Onder die putdeksel stroomt vies water, maar door er een mooi gekleurde deksel op te doen, proberen ze dat te verdoezelen."

Favoriet

Hoogovens in Japan zijn er in ieder geval blij mee. Om een deksel te ontwerpen is een investering nodig van zo'n 25.000 euro. "Het metaalbedrijf dat in de jaren tachtig voor het eerste gekleurde versies maakte, leverde eerst ook andere producten als potten en pannen. Nu richten ze zich alleen op putdeksels."

Het lievelingsdeksel van Camerota is er een van een brandweerman in beschermende kleding. "Die vond ik toen ik met een vriend door Japan reed om foto's te maken. We waren verdwaald en zaten te bekvechten, toen we hem opeens zagen in de straat."

"Hij staat klaar met een spuit om het vuur te blussen, maar het lijkt veel heftiger, iets uit een sciencefiction-verhaal."

Remo Camerota - Drainspotting - Mark Batty Publisher - ISBN: 9780982075470