Rechtszaak Probo Koala begonnen

Door verslaggever Edwin van den Berg

Bijna vier jaar na het lossen en weer terugpompen van giftig scheepsafval door de Probo Koala in de Amsterdamse haven, begon vanochtend het stafproces. De lading werd in 2006 gedumpt in Ivoorkust.

Dat zou aan zeker zestien mensen het leven hebben gekost, duizenden raakten gewond of werden ziek.

De komende maand moet onder meer de handelsfirma Trafigura zich voor de rechter verantwoorden. Trafigura was huurder van de Probo Koala. Ook de kapitein, de gemeente Amsterdam en afvalbedrijf Amsterdam Port Services (APS) worden gehoord.

Toestemming

Volgens het Openbaar Ministerie is het afvalwater in Nederland illegaal in- en uitgevoerd.

Officier van justitie Luc Boogerd noemde Trafigura een multinational die herkomst en samenstelling van chemisch afval verhulde. "Het afval ging over de schutting bij een derdewereldland. Goedkoop maar met grote risico's voor gezondheid en milieu."

De rechtbank in Amsterdam moet duidelijk krijgen of Trafigura en de kapitein wisten dat het afval levensgevaarlijk was. En of APS en de gemeente (eigenaar van APS) het afval wel in het schip hadden mogen terugpompen, en de Probo Koala toestemming hadden mogen geven om te vertrekken.

Stankklachten

De Probo Koala arriveert op 2 juli 2006 in de haven van Amsterdam, met aan boord zogenoemde 'slops'. Dat is giftig afvalwater dat ontstaat bij het schoonspoelen van het schip en de containers die aan boord zijn. Na het lossen van zo'n 200 ton door Amsterdam Port Services komen er stankklachten binnen. Het afvalwater blijkt veel sterker verontreinigd dan is aangegeven door Trafigura.

Meer verontreiniging betekent ook meer kosten om het te verwerken. Trafigura laat het al geloste afvalwater terugpompen in het schip en de Probo Koala vertrekt weer. Het is dan 5 juli 2006. Na anderhalve maand, op 19 augustus, komt de Probo Koala na verschillende tussenstops aan in Ivoorkust. Daar wordt het afval voor veel minder geld 'verwerkt', zo'n 1500 tot 1800 dollar. In de nacht van 20 op 21 augustus loost een afvalverwerker het giftige water op stortplaatsen in de hoofdstad Abidjan.

Strafeisen

Na veel commotie schikt Trafigura de zaak in het buitenland. Het bedrijf betaalt 45 miljoen dollar aan de 30.000 slachtoffers. Maar in Nederland moet het bedrijf terechtstaan. Op 22 juni worden de strafeisen bekendgemaakt en kunnen de advocaten van de vervolgde partijen zich verdedigen.

De uitspraak in de inmiddels geruchtmakende en slepende Probo Koala-zaak wordt in de zomer verwacht.