Massale herdenkingsdiensten voor Kaczynski

In heel Polen zijn mensen de straat opgegaan om hun overleden president te herdenken. Lech Kaczynski kwam zaterdagochtend om het leven bij een vliegtuigongeluk bij de plaats Smolensk in Rusland. Hij was op weg naar een herdenking van Poolse militairen die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgebracht door Sovjet-troepen. Met Kaczynski verongelukte een flink deel van de politieke, religieuze en militaire elite van het land.

Oud-president Lech Walesa barstte in tranen uit toen hij het nieuws van de crash te horen kreeg. Hij noemde de vliegramp een "onvoorstelbare tragedie".

In de hoofdstad Warschau verzamelden zich de hele dag mensen om de president te herdenken. Het plein voor het presidentiële paleis is veranderd in een bloemen- en kaarsenzee.

Honderden Polen knielden en baden in het openbaar. Kinderen lieten kun knuffels achter bij de bloemen. Voetbalfans signeerden de naam van hun favoriete club.

Verenigd

Hoewel de zeer conservatieve Kaczynski niet bij alle Polen geliefd was, verenigde de naties zich. "Dit lijkt op een droom. Ik ben er kapot van", zei de scholier Tomasz Kleszcz. "Ik ben het nooit eens geweest met de president. Ik vond hem niet goed, maar boven alles was hij toch een mens."

Bronislaw Komorowski, voorzitter van de Poolse Tweede Kamer en nu waarnemend president, zei dat heel Polen nu als één man achter de 60-jarige Kaczynski staat. "Er is nu geen links of rechts. Er is geen verdeeldheid. We zijn nu samen in onze boodschap van medeleven met de families van diegenen die omkwamen bij het vliegveld van Smolensk."

Ook de condoleanceregisters was er even geen plaats voor politiek. "Ik was nooit een aanhanger van uw beleid, maar ik ben aangeslagen door het verlies. Ik voel een leegte van binnen", stond er geschreven in een van de vele registers die in Warschau zijn geopend.

Mode-ontwerper Ewa Robaczewski wees nog eens op de wrange datum van de dood van Kaczynski. De president, en zijn gevolg met vele Poolse hoogwaardigheidsbekleders, was juist op weg naar Katyn om de herdenking bij te wonen van de massamoord op 22.000 Poolse militairen door de Sovjets in 1940. Robaczewski: "Ik ben er kapot van. Twee grote tragedies komen samen. Dit kan niet in woorden worden gevat."

Presidentsverkiezingen

Ondertussen moest de 'overgebleven' Poolse elite worstelen met de vraag 'hoe nu verder', nu bijna leidingloos was geworden. Premier Tusk riep na de ramp meteen zijn kabinet voor spoedberaad bijeen. Daar werd besloten om zondag om 12 uur twee minuten stilte in acht te nemen. Hij kondigde ook een week van nationale rouw af.

Tusk zei dat zijn land te maken heeft met de grootste ramp in de geschiedenis met uitzondering van de gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog. Hij gaat zo snel mogelijk naar de rampplek bij Smolensk.

Ook moest de politiek nog besluiten wat er moest gebeuren met de presidentsverkiezingen die voor het eind van het jaar stonden gepland. Waarnemend president Komorowski zei aan het begin van de avond dat hij met alle politieke partijen gaat praten en daarna een besluit neemt. "Het is mijn plicht om binnen veertien dagen de datum van de presidentsverkiezingen bekend te maken die dan zestig dagen daarna moeten worden gehouden."