Duitse inlichtingendienst wil nazidocumenten geheimhouden
Moet de Duitse inlichtingendienst BND geheime documenten vrijgeven over de ontsnapping van nazi-topman Adolf Eichmann? Over die vraag buigen zich nu drie Duitse rechters.
Volgens de BND staat de nationale veiligheid op het spel. Maar kenners zeggen dat er meer aan de hand is. De documenten tonen mogelijk de betrokkenheid van de Duitse overheid en het Vaticaan.
De BND wil de documenten, bestaande uit bijna 4500 pagina's, geheimhouden omdat een groot deel ervan is gebaseerd op informatie van "een niet nader genoemde inlichtingendienst". Algemeen wordt aangenomen dat hiermee de Israëlische geheime dienst Mossad wordt bedoeld. Als de documenten worden vrijgegeven zullen andere inlichtingendiensten wel twee keer nadenken om voortaan nog gegevens te delen met de Duitse dienst, is de redenering.
Critici noemen het een rookgordijn. De echte reden zou zijn dat de documenten nieuw licht zullen werpen op de hulplijnen die na de Tweede Wereldoorlog prominente nazi's naar veilige havens loodsten.
Architect Een van die prominente nazi's was Adolf Eichmann. Hij was een belangrijke architect van het systeem dat tijdens de oorlog tot doel had de Europese Joden uit te moorden. Na de oorlog ontsnapte hij naar Argentinië. Daar werd hij vijftien jaar later door een team van de Mossad opgepakt. Twee jaar later, in 1962, werd hij in Israël veroordeeld en opgehangen.
De nieuwe documenten kunnen aantonen dat de Duitse overheid vaak heeft dwarsgelegen bij de jacht op oud-nazi's. "Waarom denkt u dat Auschwitz-aanklager en Frankfurts openbaar aanklager Fritz Bauer naar Israël is gereisd om te vertellen waar Eichmann zich bevond. In plaats van dat hij dat aan zijn eigen regering meldde?", vraagt Wilhelm Dietl in een interview met het Duitse tijdschrift Der Spiegel.
Dietl is een voormalig inlichtingenagent voor de BND en auteur van een boek over de ontvoering uit Argentinië van Eichmann. "Bauer vertrouwde er niet op dat de Duitsers Eichmann wilden vinden." Een van de redenen zou zijn dat er veel oud-nazi's in de Duitse regering zouden hebben gezeten.
Vaticaan De drie rechters buigen zich over de documenten naar aanleiding van een verzoek van de Duitse journalist Gabriele Weber. Over het onderwerp waarnaar zij onderzoek doet is al wel het een en ander bekend. Bijvoorbeeld dat de Duitse bisschop Alois Hudal in Rome paspoorten regelde voor nazi's om hen na de ineenstorting van het Duitse Rijk te helpen ontsnappen. Een van hen was Franz Stangl, een commandant van het vernietigingskamp Treblinka, die erkende dat hij door Hudal was geholpen.
"Er is voldoende reden om aan te nemen dat Eichmann hulp heeft gekregen van vertegenwoordigers uit Duitsland, Italië en het Vaticaan", zegt Reiner Geulen, een van de advocaten van Weber.
Wernher von Braun Andere nazi's werden welkom geheten in de VS, zoals Wernher von Braun. Met zijn kennis van de V2-raketten die Londen teisterden tijdens WOII maakte hij het mogelijk dat Amerika de eerste man op de maan zette. Von Braun werd naar de VS gehaald via de geheime Operatie Paperclip. ODESSA is een andere naam die vaak valt, maar de definitieve geschiedenis van deze organisatie die nazi's hielp ontsnappen is nog niet geschreven.
De informatie uit de documenten die nu door de Duitse rechters wordt bestudeerd, kan meer helderheid scheppen bij het scheiden van de feiten en de geruchten rond de hulp aan nazi's die na de oorlog aan berechting probeerden te ontkomen.