Volkscongres: hoe en wat?

Door correspondent Wouter Zwart

Directe verkiezingen bestaan wel in China, maar alleen op lokaal niveau. Bepaalde dorpen mogen hun eigen leiders aanwijzen en ook de lokale volkscongressen -een soort gemeenteraden- worden rechtstreeks gekozen. Alles daarboven, zoals provinciale volkscongressen, en het Nationale Volkscongres komen voort uit indirecte verkiezingen in de lagere organen.

Het Nationaal Volkscongres bestaat dus deels uit politieke leiders uit steden en provincies, aangevuld met wetenschappers, industriëlen, vertegenwoordigers van etnische minderheden en legerleiders.

Naast de Communistische Partij China (70 procent van het Volkscongres is daarvan lid) is er ook ruimte voor andersdenkende partijen, zoals de democraten.

Steun In theorie kent China daarmee een meerpartijenstelsel, maar in werkelijkheid kunnen die onafhankelijke partijen alleen functioneren als ze hun onvoorwaardelijke steun uitspreken voor het communistisch leiderschap.

In totaal telt het Volkscongres een kleine 3000 vertegenwoordigers. Ze worden voor 5 jaar gekozen en komen eens per jaar, in maart, bijeen in Peking.

Applausmachine Hun belangrijkste taak is het werk van de regering te controleren en wetsvoorstellen te beoordelen. Maar hoewel hun macht ieder jaar iets toeneemt, noemen critici het Volkscongres nog steeds een applausmachine, die de meeste regeringsplannen zonder obstructie aanneemt.

Toch durven commissies binnen het congres steeds vaker met een strenge blik naar het regeringsbeleid te kijken. Omdat het voltallige Volkscongres slechts anderhalve week per jaar vergadert, is het dagelijkse bestuur in handen van een 'Staand Comité' van zo'n 150 politici.