Verkiezingen Irak niet het einde van de strijd

Door Nicole le Fever in Bagdad

Irak: Negentien miljoen stemgerechtigden, 6000 kandidaten en 86 partijen. Inzet: 325 parlementszetels.

Wat de bevolking wil? Veiligheid, banen, voorzieningen zoals stroom en gezondheidszorg, verzoening en rust in het land. Wat de partijen willen? Precies hetzelfde. Maar in de aanloop naar de verkiezingen van vandaag ging het over alles, behalve over deze zaken.

Nadat de verkiezingen maanden werden uitgesteld omdat maar geen overeenstemming kon worden bereikt over de kieswet, werd de campagne de laatste maand overschaduwd door de diskwalificatie van 500 parlementskandidaten. De reputatie van premier Al Maliki liep aardig wat deuken op.

Afgerekend Bij lokale verkiezingen vorig jaar behaalde zijn partij nog een forse overwinning. Zijn kansen leken ook nu weer groot. Onder zijn leiding was Irak veel veiliger geworden. Maar vanaf augustus schrikt het land op door een groot aantal aanslagen. De premier wees meteen de Baathisten aan als schuldigen. Of het moest Al Qaida zijn geweest.

Ook zijn imago als leider die boven de partijen staat, is aangetast. Eerder bestreed hij alle milities, sjiietisch of soennitisch. Hij vocht voor iedereen. Maar in de aanloop naar de verkiezingen steunde hij min of meer de beslissing om een groep politici te diskwalificeren. Onder hen een aantal prominente soennieten. Zij zouden banden onderhouden met de Baathpartij, de partij van Saddam Hussein.

Voor het merendeel maakte de gediskwalificeerde politici deel uit van een seculiere coalitie die een belangrijke concurrent vormde voor de coalitie van Al Maliki. De tegenstanders van Al Maliki wisten het zeker: hier werd niet afgerekend met het verleden maar met de concurrentie.

Boycotten De VS volgen de verkiezingen met argusogen. Een groot deel van de Amerikaanse troepen trekt zich halverwege dit jaar volgens plan terug. De laatste manschappen volgen eind 2011.

Later deze week worden de eerste uitslagen verwacht, maar de definitieve uitslag kan nog een maand op zich laten wachten. En dan wordt het pas echt lastig. Om de premier te mogen leveren moet een partij of een blok van partijen meer dan vijftig procent van de stemmen halen, maar het is niet de verwachting dat dit gebeurt.

Dus moeten partijen er samen uitkomen. Dat wordt gezien de politieke spanningen moeilijk. De nieuwe leider moet ervoor zorgen dat de minderheden een redelijk aandeel krijgen in de macht. Nadat soennitische politici eerdere verkiezingen boycotten, raakten zijn ondervertegenwoordigd in het bestuur. Dat vertaalde zich in geweld op straat.

Angst Ook de Koerden zullen nodig zijn om een coalitie te vormen. Deze bevolkingsgroep wil zeggenschap over de olierijke gebieden die volgens hen bij Koerdistan horen. De nieuwe coalitie moet het land besturen als Amerikanen straks weg zijn. De vorming van de regering kan politieke strijd worden. De angst bestaat dat die strijd ook op straat wordt uitgevochten.