Waar gaat het geld voor Haïti naartoe?
Wordt de 108,9 miljoen steun die Nederland via de SHO aan Haïti gaf wel goed besteed? Blijft er niks aan de strijkstrok hangen? De Rekenkamer gaat controleren of van elke euro minimaal 93 cent gaat naar het land dat op 12 januari door een verschrikkelijke aardbeving werd getroffen.
Omdat het nog even duurt voor de resultaten van dat toezicht er zijn, zoekt de NOS ondertussen uit wat er met uw geld gebeurt.
Rode Kruis Van de honderd miljoen euro die is opgehaald, krijgen de samenwerkende hulporganisaties ieder een deel. Het Rode Kruis, om te beginnen, krijgt ongeveer 20 miljoen euro. Van dat geld moest eerst een deel aan het hoofdkantoor in Genève worden betaald.
Het hoofdkantoor heeft namelijk de rekeningen voor de eerste noodhulp, in de uren en dagen na de aardbeving, voorgeschoten. Hoeveel precies zoekt het Rode Kruis nog uit, want de administratie heeft in de eerste maanden niet de hoogste prioriteit. Het Rode Kruis had tot vorige week 7,1 miljoen euro uitgegeven.
ItemAantalJerrycans van 10 liter6.000Dekens15.000Dekzeilen 6x4m12.000Keukensets voor 5 personen27.900Hygiënepakketten135.000Familietenten 16 m21200Familietenten (tunnel type)390Shelter kits298Condooms5000Vrouwencondooms5000Touw (20 meter)50.000Chloor tabletten7.000.000Krukken1000
Tentenkampen Tenten moeten 1,2 miljoen daklozen bescherming bieden tegen het komende regenseizoen. Op dit moment vreest het Rode Kruis dat het niet gaat lukken, en dat ongeveer een half miljoen mensen geen tentzeil boven hun hoofd zullen hebben als het regenseizoen begint.
Doordat niemand weet wie de baas is en wie er besluiten kan nemen (het centrale gezag opereert niet optimaal), kan het Rode Kruis nergens grootschalige tentenkampen bouwen.
Water Dagelijks wordt schoon drinkwater uitgedeeld aan ongeveer 800.000 mensen (cijfers van de Amerikaanse hulpverleners). Het Nederlandse Rode Kruis heeft daarvoor 6000 jerrycans van tien liter gekocht. Om ervoor te zorgen dat het schoon drinkwater is, wordt chloor toegevoegd. Via het Nederlandse hulpgeld zijn zeven miljoen tabletten gekocht.
Hoeveel geld aan water wordt uitgegeven is lastig vast te stellen. De ene organisatie rekent in flessen water, de ander heeft het over liters of het aantal tankwagens dat dagelijks de straat opgaat en waaruit water kan worden afgetapt.
Van de vorige grote ramp, de tsunami in Azië, weten we dat vier procent van het totaalbedrag (er werd meer dan 200 miljoen euro opgehaald) aan water werd uitgegeven. Dat zou betekenen dat bij een bedrag van honderd miljoen euro er ongeveer vier miljoen euro aan water wordt uitgegeven.
Onder water verstaan de hulporganisaties ook toiletten, mobiele wc'tjes. Daarvan zijn er in Haïti zo'n 900.000 geplaatst.
Voedsel en sms'jes Een half miljoen mensen is voor de dagelijkse maaltijd afhankelijk van de hulporganisaties. Het is Cordaid dat zich de komende maanden vooral gaat richten op de voedselhulp. Volgens recent ingediende plannen wil de organisatie 250.000 mensen op die manier van eten voorzien.
Maar het geld wordt ook aan moderne apparatuur uitgegeven. Dagelijks ontvangen 1,2 miljoen Haïtianen een sms waarin staat waar voedsel wordt uitgedeeld, waar schoon drinkwater te verkrijgen is en waar artsen medicijnen uitdelen. Ook ontvangen ze tips over het voorkomen van ziektes.
Website En er is ook een speciale website voor vermisten. 50.000 mensen die familieleden missen hebben zich aangemeld. Ze kunnen een boodschap achterlaten en een adres. Op deze manier zijn tot op heden 500 families weer bij elkaar gebracht. Wanneer er mensen reageren via internet, kan de familie via een speciale satelliettelefoon van de hulporganisaties bellen.
En dan zijn er nog de bijzondere uitgaven. Natuurlijk de gebruikelijke dekens, de krukken, maar er zijn ook 5000 gewone condooms en 5000 vrouwencondooms aangeschaft. Nodig volgens de SHO omdat met name vrouwen in dit soort omstandigheden bijzonder kwetsbaar zijn.
Veiligheid Van het geld dat naar Haïti gaat is ook een deel bestemd voor de veiligheid, bescherming van met name de kinderen. Unicef geeft veel geld uit aan een registratieprogramma voor de vele weeskinderen.
Ook met de uitgaven voor onderwijs wordt nu al begonnen, zodat de vaak getraumatiseerde, kinderen nu al onderwijs kunnen krijgen. Onderwijs waarbij traumaverwerking voorop staat. Een tent is vaak de klas en niet zelden worden de lessen in de open lucht gegeven.
De komende maanden zal Tear, één van de organisaties die meedoen met de SHO, vooral keukenspullen gaan uitdelen zodat de mensen zelf kunnen gaan koken en niet meer afhankelijk zijn van de dagelijkse voedselhulp (wat Cordaid vooral voor z'n rekening neemt).
Unicef gaat verder met het herenigen van gezinnen en gaat de komende maanden veelvuldig rapporteren over vermiste kinderen.
De SHO hanteren de volgende categorieën bij grootschalige hulpacties:
Gezondheid (waaronder vaccinatie,medicijnen, sms'jes, medische teams)Water (waaronder mobiele wc's, douches, chloortabletten en wateruitdelingen)Voeding (waaronder voedselpakketten, gaarkeukens, telen eigen voedsel, voedsel voor ouderen, koekenpan, lepels, ...)Tenten (waaronder stretchers, dekzeilen, diverse soorten tenten, daarna huizen bouwen)Onderwijs (waaronder opleiding sociale hulp voor traumaverwerking, overnemen lessen)Levensonderhoud (betalen voor opruimen puin, herstel irrigatiesystemen, zaad nieuwe seizoen)Toekomst (helpen bij preventie van nieuwe rampen. Orkaanproof maken div projekten)Veiligheid (voorkomen dat weeskinderen gekidnapt worden en vrouwen worden verkracht)Uitvoeringskosten ter plaatse (hieronder vallen kosten zoals computers, trainingen, maar ook logistieke kosten om bv. hulpgoederen te vervoeren)
Bij de vorige grote ramp (de tsunami) was de verdeling over de verschillende categorieën als volgt:
Gezondheid: 9 procentWater: 4 procentVoeding: 2 procentTenten: 34 procentOnderwijs: 14 procentLevensonderhoud: 22 procentToekomstVeiligheidUitvoeringskosten: 11 procentToekomst (rampenmanagement): 4 procent