Deltacommissaris richt eerste pijlen op Rijnmond
Door klimaatcorrespondent Bram Schilham
Wim Kuijken, die zich vanaf maandag deltacommissaris van Nederland mag noemen, gaat meteen werk maken van één van de belangrijkste vragen die volgens hem beantwoord moeten worden: hoe houdt de regio Rijnmond ook over vijftig jaar nog droge voeten?
De aanstelling van Kuijken vloeit voort uit het rapport van de Deltacommissie onder leiding van oud-minister Cees Veerman. Die adviseerde in 2008 om een deltawet te ontwerpen, een deltafonds in het leven te roepen en een speciale deltacommissaris te benoemen. Allemaal bedoeld als waarborg voor het 'klimaat-proof' maken van de Nederlandse waterhuishouding. Een groot project, waarvoor grote investeringen nodig zijn aan dijken en andere waterkeringen.
Gevraagd naar zijn prioriteiten, hoeft de kersverse deltacommissaris niet lang na te denken. Nieuwe veiligheidsnormen bedenken voor de strijd tegen het water is de eerste, want er wordt nu nog gewerkt met normen uit de jaren 60 van de vorige eeuw. Maar kort daarop volgt: een besluit nemen over de toekomstige waterhuishouding in de Rijnmond. Een gebied dat van enorme economische betekenis is voor Nederland en tegelijkertijd gevoelig is voor de gevolgen van klimaatverandering.
Want het water komt bij Rijnmond van twee kanten. Door een stijging van de zeespiegel (Veerman ging uit van 65 tot 130 centimeter aan het einde van deze eeuw) en een verhevigde afvoer van smelt- en regenwater via de grote rivieren, dreigt Rijnmond in de tweede helft van deze eeuw te veel water te verstouwen te krijgen. Dat kan leiden tot regelmatige overstromingen van de buitendijkse gebieden. De economische activitieit in de haven is overigens niet in het geding, omdat de meeste bedrijven zich inmiddels hebben gevestigd op de Maasvlakte, die zeven meter boven de zeespiegel ligt.
Drie oplossingen Drie oplossingen zijn denkbaar. De minimale keuze is het versterken van bestaande dijken. Dit heeft gevolgen voor de ontwikkeling van buitendijkse gebieden, die naar verwachting vaker onder water zullen komen te staan. Een tweede mogelijkheid is een totale afsluiting van de waterwegen met afsluitdijken en sluizen, maar dit is zeer ingrijpend voor de scheepvaart en de positie van de Rotterdams haven.
De derde mogelijkheid lijkt het meest voor de hand te liggen: het aanleggen van extra waterkeringen die flexibel kunnen worden ingezet, namelijk alleen bij gevaarlijk hoogwater. Rijnmond kent als zo'n waterkering bij Hoek van Holland, de Maeslandtkering. Daar kunnen twee reusachtige armen de Nieuwe Waterweg afsluiten als het zeewater te opdringerig wordt. Deze optie dient de meeste belangen, maar flexibele waterkeringen zijn duur en het kost veel tijd om ze aan te leggen.
Kuijken vindt dat de regio Rijnmond snel duidelijkheid verdient. Al spelen de eventuele problemen pas op een termijn van enkele tientallen jaren, de oplossing waar nu voor wordt gekozen, kan grote gevolgen hebben voor de ontwikkeling van het gebied rond Rotterdam. Dus belooft hij met helderheid te komen binnen drie jaar.
Bestuurders en ondernemers in Rotterdam moeten nog even wennen aan het idee: velen van hen reageren verrast en waren nog niet doordrongen van de urgentie van het probleem. Maar ze willen best met Kuijken gaan praten, als hij binnenkort begint aan zijn rondgang door de regio.