Blair: 9/11 veranderde kijk op Irak

Door correspondent Hieke Jippes

Vóór 9/11 was Saddam Hussein niet meer dan "een bedreiging, een monster" dat door sancties in toom moest worden gehouden. Wat na de aanslagen in 2001 veranderde was niet de toestand in Irak, maar Blairs en Bush's perceptie: met een regime als dat in Irak kon "geen enkele risico meer worden genomen".

Dat zei Tony Blair vanmorgen tegen de Irak-onderzoekscommissie in Londen.

Zes uur lang wordt ex-premier Blair vandaag aan de tand gevoeld. De Britse media spreken over "Judgement Day" Blair gaf toe "de hand van de geschiedenis op mijn schouder te voelen". Wat hij vandaag zegt, bepaalt in grote mate zijn politieke nalatenschap.

Buiten houdt de politie een menigte demonstranten op afstand, die Blair vanwege Irak een oorlogsmisdadiger achten.

Opzettelijk misleid Uit peilingen blijkt dat meer dan 50 procent van de Britse bevolking denkt dat Tony Blair het parlement en de bevolking opzettelijk heeft misleid over de aanwezigheid van wapens van massavernietiging in Irak. Alleen al 173 Britse militairen en veel meer Irakezen hebben daarvoor met hun leven geboet.

Na een nerveuze start, maakte de voormalige Britse premier allengs zelfverzekerder duidelijk dat met de wetenschap van nu terugkijken nogal gemakkelijk is. "Dit is niet een kwestie van: heb ik gelogen? Dit is een kwestie van risico afwegen. Ik was niet bereid het risico (dat Saddam Hussein vernietigingswapens zou gebruiken tegen het westen) te lopen."

Na 9/11 betekent dat volgens Blair: we kunnen niet toestaan dat een regime "zoals nu dat van Iran, de hand legt op wapens van massavernietiging en die produceert of verspreidt."

Geheime afspraak Eerdere getuigen in het onderzoek hadden al gezegd dat Blair al lang voor de invasie besloten had Bush te steunen in de oorlog. Had hij inderdaad een geheime afspraak gemaakt met Bush, al een jaar vóór het uiteindelijk tot een invasie kwam? "De enige afspraak die we maakten was dat we Saddam zouden confronteren. De manier waarop bleef open."

Blair zei "tot het allerlaatste moment" te hebben gelobbyd voor een tweede VN-resolutie. "Dat had zaken natuurlijk politiek gemakkelijker hebben gemaakt." Positieverandering van met name Frankrijk en Rusland in de Veiligheidsraad maakte dat "onmogelijk".

Excuses? Komt het vandaag nog tot een vorm van excuses van Blair? Mogelijk, als we uitlatingen van bronnen rond de ex-premier mogen geloven. Maar hier zit geen schuldbewuste man, eerder iemand die duidelijk maakt dat hij in dezelfde omstandigheden hetzelfde weer zou doen.

Zoals hij zelf ooit zei: "de enige aan wie ik uiteindelijk verantwoording heb af te leggen, is mijn Schepper".

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl