Coalitieakkoord bekend: partijen willen met 'hoop, lef en trots' problemen aanpakken
De vier formerende partijen hebben vannacht overeenstemming bereikt over een definitief coalitieakkoord. Vannacht rond 02.00 uur brachten ze de plannen naar buiten onder de titel Hoop, lef en trots. Tweede Kamervoorzitter Martin Bosma nam het document in ontvangst van de informateurs.
Het was vooral lang wachten op de fractie van de VVD; die partij had zes uur nodig om uiteindelijk unaniem in te stemmen met het akkoord. De andere drie partijen hadden eerder al na kleine wijzigingen hun fiat gegeven.
PVV, VVD, NSC en BBB presenteren de afspraken onder tien hoofdpunten, zoals bestaanszekerheid, asiel en migratie en energietransitie. Het document van 26 pagina's noemen ze zelf een hoofdlijnenakkoord, het nieuwe kabinet zal de inhoud later zelf moeten uitwerken.
Met het akkoord willen de partijen mensen "houvast en steun bieden", schrijven ze in het voorwoord. "Een kabinet dat hoop geeft."
Zo reageerden de partijleiders gisteravond laat:
De partijleiders zullen het akkoord vanochtend om 09.30 uur toelichten op een bijeenkomst in het Kamergebouw, die via de site, tv en radio live te volgen is bij de NOS. Volgende week woensdag is er een debat over, waarbij ook de formateur wordt aangewezen. Dat wordt Richard van Zwol, die ook al informateur was.
Hij zal het team van ministers en staatssecretarissen samenstellen, de mensen die de hoofdlijnen uit het coalitieakkoord verder uitwerken. Als dat allemaal lukt, staat het nieuw kabinet naar verwachting half juni op het bordes.
Van Zwol zelf zal daar niet tussen staan, zo heeft hij al gezegd. Het is gebruikelijk dat de formateur de premier wordt, maar in dit geval wordt daarvan afgeweken. Vannacht wilden de partijleiders nog niet zeggen wie ze als premier op het oog hebben.
Trendbreuk
Het akkoord wijst op een trendbreuk in de politieke cultuur. Na jarenlange coalities die door het midden zijn gevormd, kiezen de formerende partijen nu voor een uitgesproken rechtse koers.
Vooral op het gebied van migratie en asiel slaat het coalitieakkoord een harde toon aan. Het was ook het onderwerp waar het vorige kabinet op viel. "Nederland moet structureel tot de categorie lidstaten met de strengste toelatingsregels van Europa behoren", staat in het akkoord. De nieuwe coalitie wil een 'asielcrisis' uitroepen.
Qua klimaatbeleid willen de partijen zich houden aan bestaande doelen. "Alleen als we de doelen niet halen, maken we alternatief beleid." Gedwongen krimp van de veestapel en gedwongen onteigening zijn van tafel.
Bezuinigingen en extra uitgaven
In het akkoord staan voor 14,7 miljard euro aan extra uitgaven. Tegelijk wordt voor eenzelfde bedrag bezuinigd op de overheidsuitgaven. Ook zitten er lastenverlichtingen in, vooral voor middeninkomens en ondernemers.
Daarnaast tonen de vier partijen zich ambitieus op het gebied van woningbouw met 100.000 nieuwe woningen elk jaar. Het eigen risico in de zorg wordt de komende twee jaar bevroren en daarna meer dan gehalveerd. Er komt een constitutioneel hof, en op scholen moeten lezen, schrijven en rekenen absolute prioriteit krijgen.
Een uitgebreid overzicht van de de belangrijke punten uit het akkoord is te lezen in dit artikel.
