Op de klimaattop van Dubai zijn alle 198 landen tot een akkoord gekomen. Voor het eerst is in een slotverklaring gesproken over het geleidelijk afstappen van het gebruik van fossiele brandstoffen.
De Europese Unie, waarvan de lidstaten op VN-toppen gezamenlijk optrekken, had vooraf twee speerpunten: een uitspraak over het stoppen met fossiele brandstoffen en een verdrievoudiging van duurzame energie. Op beide punten hebben zij successen behaald.
Het akkoord werd met een staande ovatie ontvangen:
De concept-slottekst die aan het eind van de nacht werd gepubliceerd, werd verrassend snel goedgekeurd. Slechts enkele minuten na aanvang van de plenaire vergadering hamerde voorzitter Sultan al-Jaber de deal van de 28ste klimaattop af.
Hij noemt het akkoord "een historisch pakket aan maatregelen". "Samen hebben we de wereld in de juiste richting gestuurd", zei hij. Jaber voegde er ook een waarschuwing aan toe: "Hoe goed een akkoord is, staat of valt met de uitvoering. We zijn wat we doen, niet wat we zeggen."
Ook Eurocommissaris Wopke Hoekstra voor Klimaat spreekt van een historisch akkoord:
Om klimaatverandering te stoppen, zal de wereld op een gegeven moment moeten stoppen met fossiele brandstoffen. Het gaat daarbij niet alleen om steenkool en aardgas, maar ook om aardolie. De Europese Unie vroeg alle 198 deelnemende landen aan de VN-klimaattop eindelijk deze woorden in de mond te nemen en daarmee een richtpunt te geven aan het wereldwijde klimaatbeleid.
Al ruim twintig jaar wordt geprobeerd om zo'n gezamenlijke verklaring te krijgen over stoppen met fossiele brandstoffen. Twee jaar geleden waren de landen er in Glasgow dichtbij, maar het initiatief werd altijd geblokkeerd door oliestaten. Des te opmerkelijker is dat de EU er ook een speerpunt van maakte bij deze klimaattop, onder voorzitterschap van een oliestaat: de Verenigde Arabische Emiraten.
Tijdens de top verscheen een brief van het hoofd van de OPEC, het samenwerkingsverband van olie-exporterende landen. Hij riep alle lidstaten op om het voorstel tegen te houden, maar de slotverklaring is dus toch aangenomen.
Verdrievoudiging van duurzame energie
De Europese Unie kwam met nog een speerpunt naar Dubai: verdrievoudiging van duurzame energie, tussen nu en 2030. Daar bleken de handen sneller voor op elkaar te gaan: 118 landen sloten zich halverwege al aan bij het initiatief. Het doel voor duurzame energie is nu ook opgenomen in de slottekst, net als afspraken over het tegengaan van energieverspilling.
Die verdrievoudiging levert een belangrijke bijdrage aan mondiaal klimaatbeleid, zeggen experts tegen de NOS. Extra investeringen in duurzame energie kunnen het gebruik van fossiele brandstoffen terugdringen. Het leidt ook tot verdere prijsdalingen van elektriciteit uit zon en wind, waardoor duurzame energie ook economisch steeds aantrekkelijker wordt.
Schadefonds
Op dag 1 van de top was er al een bescheiden succes toen alle deelnemende landen akkoord gingen met de komst van een nieuw schadefonds. Dit was een belangrijke voorwaarde van arme landen om aan boord te blijven bij de VN-klimaattoppen.
Andere heikele punten werden niet opgelost. Zo moet er vanaf 2025 meer geld beschikbaar komen voor structureel klimaatbeleid in arme landen, maar daarover is in Dubai geen overeenstemming bereikt. Dat geldt ook voor uitbreiding van het aantal landen dat het geld voor klimaatbeleid beschikbaar moet stellen.
Doelen voor volgende klimaattop
Belangrijk deze klimaattop was ook om te beoordelen of de wereld op koers ligt voor de doelen van het Parijsakkoord in 2015. Daarover verscheen in september al een VN-rapport: de wereld ligt nog niet op de gehoopte koers, maar boekte de afgelopen jaren wel progressie. Om de opwarming onder 1,5 graad te houden, moet de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen in 2030 43 procent lager zijn dan in 2019, zo valt te lezen in de slottekst van de klimaattop in Dubai. In 2035 moet de uitstoot 60 procent lager zijn.
2035 is ook een belangrijk nieuw richtjaar voor het wereldwijde klimaatbeleid. Van de deelnemende landen wordt nu gevraagd voor dat jaar scherpere klimaatdoelen in te dienen. De uiterste deadline daarvoor is 2025, als de klimaattop in Brazilië gehouden wordt.
