Met Farioli (35) wil Ajax een denker binnenhalen: 'Haalde bij iedereen informatie op'

"Hoe kan het dat een land dat zo mooi voetbalt, zo weinig heeft gewonnen?" Die vraag stelde de beoogde trainer van Ajax, de Italiaan Francesco Farioli, ooit aan de Nederlandse jeugdopleider Fouad El Fdil.

Dat vroeg de huidige trainer van OGC Nice niet om hem te plagen of om hem in te wrijven dat zijn land meer had gewonnen dan dat van zijn collega. Nee, hij wilde het gewoon écht begrijpen.

Wat El Fdil in de twee jaar dat ze samenwerkten bij de Qatarese Aspire Academy opviel aan Farioli was de leergierigheid van de 35-jarige Italiaan. "Hij is een student of the game en wilde bij iedereen informatie ophalen."

Alex Kroes, de technisch directeur van Ajax, en Marijn Beuker, de directeur voetbal, raakten enthousiast door de gesprekken met de bevlogen tacticus. Tegelijkertijd zijn er binnen Ajax ook kritische geluiden: is de jonge Farioli wel ervaren genoeg om de gevallen topclub er weer bovenop te helpen?

Student filosofie

De Italiaan voetbalde zelf nooit op hoog niveau. Hij rolde op eigen kracht het voetbal in, door zich erin te verdiepen en erover te schrijven. Aan de Universiteit van Florence studeerde Farioli filosofie. In zijn afstudeerscriptie koppelde hij wijsheden van Kant, Camus en Dostojevski aan voetbal. Ook schreef hij artikelen over tactische concepten.

Als keeperstrainer bracht hij de theorie in de praktijk. Eerst bij bescheiden clubjes in Italië en vanaf 2015 bij de Aspire Academy.

El Fdil, nu hoofd jeugdopleiding van NAC Breda, had mooie voetbalgesprekken met Farioli. "We werkten daar onder een Spaans voetbalmanagement. Zij dachten echt vanuit hun eigen manier van voetballen. Maar Farioli stond er anders in: hij was geïnteresseerd in andere voetbalfilosofieën en wilde andere ideeën opdoen dan die hij zelf al had."

In Qatar was Farioli al meer dan een keeperstrainer alleen. Hij kreeg steeds meer verantwoordelijkheden. Zo mocht hij zich bemoeien met aspecten in het spel van de gehele achterste linie en de controlerende middenvelders.

"Daar is het, denk ik, ook gaan kriebelen bij hem voor het hoofdtrainerschap", zegt El Fdil. "Hij hield zich bijvoorbeeld veel bezig met de opbouw, waarbinnen hij het vooral belangrijk vond om veel te variëren."

"Hij wilde mooi voetballen, ook toen al. Lange ballen en snel diepte zoeken zag je zijn teams niet veel doen. In Nederland denken we vaak dat Italiaanse trainers tactisch niet zo ontwikkeld zijn, dat ze alleen maar catenaccio spelen. Maar dat is in mijn ervaring met Italianen allang niet meer zo."

Doorbraak

Na twee jaar Qatar trok Farioli naar Turkije. Bij Fatih Karagümrük en Alanyaspor trok hij de aandacht van voetbalvolgers met een voorliefde voor tactische vondsten.

Hij liet zijn teams, middenmoters in de Turkse competitie, verrassend verzorgd en aanvallend voetballen. Fatih Karagümrük verstuurde onder zijn leiding, op één club na, de meeste passes van alle teams in de Turkse competitie.

In zijn tijd bij Alanyaspor was Farioli's team zelfs het vaakst passende van het land. Ook tegen grootmachten als Galatasaray, Fenerbahçe of Besiktas durfde hij met zijn ploeg vaak het initiatief te nemen en het spel te dicteren.

Dat viel ook op bij OGC Nice, dat hem afgelopen zomer aanstelde als hoofdtrainer. Met de Zuid-Franse ploeg plaatste Farioli zich voor Europees voetbal en baarde hij vooral opzien met het lage aantal tegendoelpunten.

Daar staat tegenover dat Nice maar moeizaam tot scoren kwam, hoewel er wel behoorlijk veel kansen werden gecreëerd. Tegen teams die ver terugzakten, had Nice soms moeite om erdoorheen te komen. Critici vonden het spel van Nice daardoor vaak saai.

Maar volgens Calvin Stengs, die deze zomer de voorbereiding meedraaide bij Nice, is Farioli geen verdedigende trainer. Stengs werd nog voor het seizoen begon door Arne Slot op huurbasis naar De Kuip gehaald en ziet gelijkenissen tussen Farioli en de Feyenoord-trainer.

"Veel dingen waren eigenlijk hetzelfde. Het was voor mij vaak makkelijker aanpassen dan voor andere spelers. Hoe langer ik met Slot werkte, hoe meer ik dacht: hé, dit heb ik onder Farioli ook al meegemaakt."

Aan Farioli's stijl van coachen lag het dus zeker niet dat Stengs ervoor koos om te vertrekken. "Hij is een echte Italiaan: een aardige en uitbundige man. Ik denk dat het een goede trainer is."

Draagvlak

Toen El Fdil in 2020 sportief directeur van de Qatarese club Al-Gharafa werd, probeerde hij Farioli (vergeefs) binnen te hengelen als assistent-trainer. "Dat deed ik vooral vanwege zijn intelligentie en ambitie", zegt El Fdil.

Bovendien vond El Fdil de Italiaan op menselijk vlak sterk. "Hij wist zich snel aan te passen en legde makkelijk contact. Farioli was als keeperstrainer ook geen schreeuwer, zoals keeperstrainers wel kunnen zijn. Hij is iemand die vanuit de persoonlijke relatie werkt. Hij bouwde een band op met zijn keepers."

Hoewel El Fdil overtuigd is van de kwaliteiten van Farioli, vindt hij de mogelijke stap naar Ajax ook wel gewaagd. Het is volgens hem belangrijk dat hij zich omringt met ervaren mensen die de club goed kennen. "Het zal net als voor Frank de Boer, die toen hij bij Ajax begon Hennie Spijkerman naast zich had, goed voor hem zijn om met een ervaren assistent te werken."

El Fdil: "Ik denk dat het voetbaltechnisch prima kan, maar er moet wel een breed draagvlak voor hem zijn. Als jonge buitenlandse coach zal hij constant onder een vergrootglas liggen."