Slechter weer op Koningsdag dan op Koninginnedag? 'Ik was zelf ook verrast'
Elk jaar weer kou en regen tijdens Koningsdag op 27 april, terwijl Koninginnedag op 30 april vroeger altijd zonovergoten was. Is dat een niet op feiten berustend gevoel bij veel mensen, of is het weer op Koningsdag ook echt slechter dan voorheen op Koninginnedag, slechts drie dagen later?
"Ik ben voor mezelf tot een vrij verrassende conclusie gekomen", zei weervrouw Roosmarijn Knol, die het uitzocht, in radioprogramma NOS Met het Oog op Morgen. "Je zou misschien denken: wat maken die drie dagen nou uit? Maar als je naar de weerstatistieken kijkt, blijkt dat er wel degelijk verschil zit tussen de dagen."
Hoe zit dat dan? "Op 27 april is het gemiddeld genomen 15 graden en op 30 april is dat ruim 16 graden. 27 april is dus maar liefst een graad kouder dan 30 april", aldus Knol. "Daarnaast regent het ook meer op die dag. Dus op meerdere vlakken is het echt minder weer op Koningsdag dan op Koninginnedag."
Knol was daardoor zelf ook verrast. "Ik dacht dat het misschien om een paar tienden graden zou gaan. Niet om ruim 1 graad. Dat is echt een behoorlijk verschil."
'Niet één duidelijke oorzaak'
Dat het kouder en natter is op 27 april is moeilijk te verklaren, zegt Knol. "Het zou kunnen dat die dag nog wat dichter tegen de winter aan zit en dat het daarom dan wat wisselvalliger is. Je zou ook kunnen zeggen dat het de afgelopen jaren wat warmer is geworden en dat de atmosfeer meer vocht bevat. Dat is ook de trend die we met klimaatverandering steeds zien. Maar er is niet één duidelijke oorzaak."
Overigens liggen de warmste 27 en 30 april niet ver uit elkaar, zegt Knol. "De warmste Koninginnedag was namelijk in 1993, toen werd het 27 graden. De warmste 27 april was in 2007, toen het 27,3 graden werd. Dat was alleen nog geen feestdag. De warmste Koningsdag was 2020 met 20,3 graden."
De weersverwachting voor koningsnacht en Koningsdag ziet er volgens Knol ook dit jaar niet rooskleurig uit. "We komen uit een wisselvallig weerbeeld en dat zet zich voort tijdens koningsnacht. Het wordt best een koude nacht, met temperaturen tussen de 3 en 6 graden Celsius. Morgen overdag zal het niet veel warmer worden dan 16, 17 graden. Die temperatuur is niet eens zo laag, maar er trekken van tijd tot tijd ook buien over het land. Dus als je op de vrijmarkt staat of buiten aan het feesten bent, dan kun je zo'n bui op je dak krijgen."
Het Rode Kruis waarschuwt zelfs voor lage temperaturen tijdens koningsnacht en in de vroege ochtend van Koningsdag. Mensen doen er volgens de hulporganisatie goed aan een sweater of jack bij zich te hebben. "Zeker tijdens koningsnacht en in de vroege ochtend, voor de liefhebbers van kleedjesmarkten, is dat geen overbodige luxe", zegt het Rode Kruis.
De hulporganisatie is vandaag en morgen op ongeveer 120 locaties aanwezig in heel Nederland. In onder meer Amsterdam en Utrecht staan door de hele stad vaste posten met hulpverleners, bij kleine evenementen zullen drie of vier vrijwilligers van het Rode Kruis aanwezig zijn.
Zo'n 5 graden met koningsnacht is niet een heel prettig vooruitzicht voor mensen die buiten gaan rondlopen. Toch kan het altijd nog kouder, zegt Knol. "Vorig jaar was het 1,2 graden onder nul. En de koudste nacht was de koninginnenacht van 1954, toen het 2,5 graden vroor."